کاغذ سفید، کاغذ کاهی یا کاغذ بالکی؟

احتمالا شما هم در هنگام خرید کتاب به مواردی همچون ترجمه، طرح جلد، صفحه‌آرایی و انتشارات کتاب توجه می‌کنید. در کنار تمام این موارد، برای عدۀ زیادی نیز جنس کاغذ کتاب و کاغذ بالکی یا سفید اهمیت دارد.

کاغذهای سفید و منسجم لذت یادداشت‌برداری از کتاب‌هایی را برایمان تداعی می‌کند که دوستشان داشتیم و مشتاق خواندنشان بودیم. آن روزها هرچقدر کاغذ کتاب‌ها سفیدتر بود، در ذهنمان آن کتاب با اهمیت‌تر جلوه می‌کرد و نشان می‌داد که ناشر برای چاپ آن حساسیت بیشتری به خرج داده است.

اما مدتی است که توجه‌ها به کاغذ بالکی جلب شده است. کاغذی که در نگاه اول شکل و شمایل کاغذ کاهی را دارد و ممکن است ما را به این فکر بیاندازد که کتاب‌های چاپ شده روی این نوع کاغذ کیفیت مطلوبی ندارند.

ما هم در اولین روزهای تصمیم‌گیری درمورد چاپ کتاب‌های نشر نوین بر روی کاغذ بالکی نگران چنین موضوعی بودیم اما مشتاق بودیم تا افراد بیشتری را با مزایای این کاغذ آشنا کنیم و آنها را نیز در لذت مطالعۀ کتاب از روی چنین برگه‌هایی سهیم کنیم.

خوشحالیم که در کنار تمام نقدهای دیروز، امروز همراهانمان هستند که برای هم از مزایای این نوع کاغذ می‌گویند و دوستانشان را به شناخت کاغذ بالکی ترغیب می‌کنند. گفتیم شاید بد نباشد چنین مطلبی را تهیه کنیم که نقطۀ ارجاعی برای همراهان کتاب‌دوستمان باشد.

کاغذ استاندارد برای چاپ کتاب

در گذشته کاغذ تحریر سفید، تنها گزینۀ مناسب ناشران برای چاپ کتاب بود و همه فکر می‌کردند هر چقدر کاغذ کتاب سفیدتر باشد، برگه‌های آن کتاب کیفیت بهتری است. اما مدت‌هاست که طبق استانداردهای چاپ کتاب در دنیا، کاغذ تحریر سفید کاغذ مناسبی برای مطالعه نیست.

با تغییر سلیقۀ خوانندگان، تعدادی از ناشران که به دنبال خلاقیت و ایجاد تجربۀ بهتر برای خوانندگان بودند، هزینه‌های زیادی صرف کردند تا با رنگ کردن کاغذ سفید، آن را به شکل کاغذ کاهی در بیاورند.

اما امروزه به جز کاغذ سفید و کاهی، کاغذ دیگری نیز برای چاپ کتاب وجود دارد که طرفداران خودش را دارد: کاغذ بالکی.

کاغذ بالکی (Bulky Book Paper) نوعی کاغذ است که در چاپ کتاب از آن استفاده می‌شود. معروف‌ترین نوع این کاغذ محصول کشور سوئد است و به همین دلیل عده‌ای کاغذ بالکی را به نام کاغذ سوئدی می‌شناسند.

کاغذ بالکی بهتر است یا کاغذ سفید؟

کاغذهای طبیعی رنگی مایل به کرم دارند و همرنگ چوب هستند. در کارخانۀ تولید کاغذ برای تبدیل کاغذ طبیعی به کاغذ سفید به خمیر آن مواد شیمیایی اضافه می‌کنند. اما برخلاف کاغذ سفید، کاغذ بالکی به صورت مکانیکی تولید می‌شود و هیچ مادۀ شیمیایی در تولید آن نقش ندارد. در نتیجه این کاغذ کاملاً با محیط‌زیست سازگار است.

به طور معمول در دنیا از کاغذ سفید برای چاپ کتاب‌هایی استفاده می‌شود که دارای تصاویر و جزئیات تصویری خاصی باشند. اما در حالت عادی به دلیل انعکاس نور زیاد این نوع کاغذ و ایجاد سردرد در خوانندگان، از این کاغذ برای چاپ کتاب‌های رمان و عمومی استفاده نمی‌شود. 

چه کاغذی برای مطالعۀ کتاب بهتر است؟

این روزها تعداد کتاب‌هایی که بر روی کاغذ بالکی چاپ می‌شوند رو به افزایش است. با وجود انتقادات بسیاری که عمدتا به دلیل کافی نبودن اطلاع‌رسانی دربارۀ مزایای کاغذ بالکی وجود دارند، ناشران بسیاری کتاب‌هایشان را بر روی این کاغذ منتشر می‌کنند. البته در این بین ناشرانی هم وجود دارند که کتاب‌هایشان را بر روی کاغذهای ارزان‌قیمتی همچون کاغذ کاهی منتشر می‌کنند و جنس کاغذ را بالکی عنوان می‌کنند.

تلاش کردیم با گردآوری این مطلب علاوه‌بر اطلاع‌رسانی دربارۀ مزیت‌های مطالعۀ کتاب‌های چاپ شده با کاغذ بالکی، شما را با راه‌های شناسایی این جنس از کاغذ آشنا کنیم.

آیا کاغذ کاهی، کاغذ خوبی است؟

کاغذ کاهی یکی از ارزان‌ترین انواع کاغذ است. این نوع کاغذ از کاه گندم یا برنج ساخته می‌شود. به دلیل کیفیت پایین و ضخامت بسیار کم این نوع کاغذ، از آن‌ها برای چاپ کتاب استفاده نمی‌شود. البته به دلیل نازک بودن و کیفیت پایین این کاغذ، از آن برای تولید چرک‌نویس، چاپ بروشورهای تبلیغاتی و بسته‌بندی‌های ارزان قیمت استفاده می‌شود که بسیار به‌صرفه و منطقی است.

به دلیل شباهت رنگ کاغذ بالکی با کاغذ کاهی، عدۀ زیادی این دو کاغذ را با هم اشتباه می‌گیرند. کاغذ بالکی رنگی طبیعی مایل به کرم یا طوسی دارد و به همین دلیل برخی تصور می‌کنند این نوع کاغذ، کاغذی بی‌کیفیت و نامرغوب است. 

ویژگی‌های کاغذ بالکی

کاغذ بالکی که در میان اهل فن با نام کاغذ کتاب معروف شده است، یکی از انواع کاغذ است که بیشتر برای چاپ کتاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به بررسی مزیت‌ها و معایب کاغذ بالکی خواهیم پرداخت.

سبک‌تر و ضخیم‌تر

با وجود اینکه برگه‌های کاغذ بالکی ضخامت بیشتری نسبت به کاغذ سفید دارند، اما کتاب‌هایی که با این کاغذ منتشر می‌شوند، وزن بسیار کمتری دارند. سبک بودن این کتاب‌ها باعث می‌شود تا حملشان راحت‌تر باشد. همچنین در هنگام مطالعه، فشار زیادی به دست وارد نمی‌کنند.

صحافی بهتر و منظم‌تر

سبک بودن برگه‌های بالکی باعث شده تا کتاب‌ها صحافی منظم‌تری داشته باشند. به همین دلیل ظاهر کتاب‌های چاپ شده روی این کاغذ آراسته‌تر است. علاوه‌بر آن در حین مطالۀ این کتاب‌ها، برگه‌های کتاب از شیرازه جدا نخواهند شد.

خوش‌رنگ‌تر و خواناتر

برای کتابخوان‌های حرفه‌ای مطالعه از روی کاغذ سفید باعث خستگی چشم و حتی در بعضی از افراد باعث ایجاد سردرد می‌شود. اما به دلیل حذف مواد شیمیایی در فرآیند ساخت کاغذ بالکی، این کاغذها رنگی بین کرم و طوسی دارند؛ رنگی طبیعی که چشم را اذیت نمی‌کند.

سطح متخلل‌تر

کتابخوان‌های زیادی تمایل دارند که برداشت‌های خودشان از هر قسمت کتاب را در حاشیه‌های آن یادداشت کنند و کتاب را به اثری از خودشان تبدیل کنند. سطح متخلل کاغذهای بالکی باعث شده تا راحت‌تر بتوانیم نکات مهم را در حاشیۀ کتاب یادداشت کنیم. همچنین این ویژگی باعث شده تا راحت‌تر بتوانیم زیر کلمات مهم خط بکشیم و آنها را مشخص کنیم.

زیست محیطی‌تر

خوشبختانه سال‌هاست که دغدغۀ حفظ محیط‌زیست به یکی از ارزش‌های فردی و اجتماعی همراهانمان تبدیل شده است و از آنجایی که این مسئله دغدغه‌ای جهانی است، دو کشور سوئد و فنلاند به دلیل داشتن منابع کافی قدم در تولید کاغذهای بالکی گذاشته‌اند که می‌تواند رویای حفظ‌محیط‌زیست را به واقعیت تبدیل کند. در این کشورها میزان بارندگی بالاست و بعد از قطع درخت‌ها، درخت‌های جدیدی جایگزین آنها می‌شوند. در این کشورها جنگل‌های خاصی برای تولید کاغذ بالکی ایجاد شده است که به دلیل ویژگی جالب آب‌وهوایی این مناطق، به سرعت درختان جدیدی جایگزین درختان قطع شده می‌شود. گفتنی است که به خاطر استفاده نکردن از مواد شیمیایی، کاغذ بالکی به راحتی بازیافت می‌شود و دوباره به طبیعت برمی‌گردد.

سخت بودن کپی‌برداری

به دلیل متخلخل بودن سطح کاغذ بالکی، کپی‌برداری از آن ساده نیست و عده‌ای این ویژگی را به عنوان یکی از معایب کاغذ بالکی برمی‌شمارند. به همین دلیل نمی‌توان از این کاغذ در تولید برگه‌های اداری استفاده کرد. البته این ویژگی باعث جلوگیری از چاپ و کپی‌برداری غیرقانونی کتاب‌ها نیز می‌شود.

در این مطلب تلاش کردیم تا مزایا و معایب کاغذ بالکی را با هم مرور کنیم. همچنین به تفاوت‌های این نوع کاغذ با کاغذ کاهی و سفید پرداختیم. کاغذ بالکی، کاغذی سبک، خوش‌رنگ و زیست‌محیطی‌ است که در کشورهای باران‌خیزی همچون سوئد و فنلاند تولید می‌شود و مخصوص تولید کتاب است.

در ابتدای مسیر تصمیم‌گیری برای چاپ کتاب‌ها بر روی کاغذ بالکی نگران بازخورد همراهانمان بودیم. هنوز هم کم نیستند کسانی که چنین کاغذی را با کاغذهای کاهی اشتباه می‌گیرند. اما از آنجایی که اعتقاد داریم در کنار هم می‌توانیم بیاموزیم و بهتر شویم، به اتکای همراهی شما، سال‌هاست که کتاب‌های نشر نوین را روی این کاغذها چاپ می‌کنیم تا علاوه بر ساختن تجربۀ خوبِ مطالعۀ کتاب‌های باکیفیت برای شما و همراهانمان، با هم گامی در جهت حفظ محیط‌زیست نیز برداریم.

خوشحال می‌شویم اگر دوستانتان دربارۀ این نوع کاغذ سوال یا ابهامی دارند، دعوتشان کنید که این مطلب را مطالعه کنند و دغدغه‌هایشان را با ما در میان بگذارند. همچنین اگر اطلاعاتی دربارۀ کاغذ بالکی دارید که در این مطلب به آن اشاره نکردیم، ممنون می‌شویم در کامنت آن را با ما در میان بگذارید.