خطر هوش مصنوعی چیست؟ | آیندۀ هوش مصنوعی

در حال حاضر، هوش مصنوعی به عنوان آخرین تکنولوژی مطرح دنیا شناخته می‌شود و سر و صدای زیادی به پا کرده است. از ماشین‌های خودران گرفته تا دستیارهای هوشمندی که می‌توانید به کمک آن‌ها بدون نیاز به نوشتن، هر چیزی را جستجو کنید، همگی ابزارهای هوش مصنوعی هستند که در زندگی روزمره و کار ما کاربرد دارند. سوالی که پیش می‌آید این است که آیا هوش مصنوعی می‌تواند خطرناک هم باشد؟ آیا خطر هوش مصنوعی از مزایای آن بیشتر است؟ در ادامۀ این مقاله همراه ما باشید تا در مورد خطر هوش مصنوعی و روش‌های مقابله با آن بیشتر توضیح دهیم.

• خطر هوش مصنوعی چیست؟
• آیا خطر هوش مصنوعی بیشتر از مزایای آن است؟
• آیا آینده هوش مصنوعی خطرناک است؟
• چطور می‌توان خطر هوش مصنوعی در آینده را کمتر کرد؟
• آینده هوش مصنوعی به روایت کتاب هوش یار

خطر هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی با تمام پتانسیل‌های بی‌شماری که در افزایش کیفیت زندگی دارد، اما نمی‌توان از خطرات آن چشم‌پوشی کرد. توسعۀ سریع هوش مصنوعی و بدون مدیریت درست، منجر به بروز چالش‌های اقتصادی و اجتماعی جدی می‌شود. خطرات هوش مصنوعی خطرات گسترده‌ای می‌تواند داشته باشد، برخی از آن‌ها مستقیم و برخی دیگر غیرمستقیم هستند. این تهدیدها را در ادامه بررسی می‌کنیم:

خطر هوش مصنوعی از نظر اجتماعی و اخلاقی

سیستم‌های هوش مصنوعی با توجه به الگوریتم‌های از پیش نوشته خود می‌توانند منجر به بروز یک سری مشکلات اخلاقی و اجتماعی شوند. برای مثال آن‌ها می‌توانند تبعیض قومی و نژادی را تقویت کرده و تداوم بخشند. همچنین هوش مصنوعی می‌تواند خبرهای جعلی و اطلاعات نادرست را گسترش دهد. هوش مصنوعی با تاثیر روی سلامت روان انسان‌ها و کاهش تعاملات آن‌ها، میزان همدلی و همدردی را کاهش داده و از این طریق منجر به شیوع اختلالات روانی می‌شود.

خطر هوش مصنوعی برای اقتصاد

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها در مورد خطر هوش مصنوعی، جایگزینی نیروی انسانی با ربات‌ها و نابودی مشاغل است. این نگرانی به خصوص در مورد مشاغلی چون خدمات مشتریان، حمل و نقل و تولید صنعتی که شامل وظایفی تکراری هستند، بیشتر وجود دارد. برای مثال گسترش ماشین‌های خودران می‌تواند منجر به بیکاری رانندگان تاکسی و کامیون‌ها شود. این مساله همچنین فرسودگی شغلی، کاهش قدرت حل مساله، خلاقیت و تصمیم‌گیری مستقل را به دنبال خواهد داشت.

خطرهای امنیتی و نظامی هوش مصنوعی

تولید تسلیحات خودکار، تولید هکرهای هوشمند برای سرقت اطلاعات و ربات‌های نظامی نوعی خطر هوش مصنوعی در زمینه نظامی محسوب می‌شوند. هوش مصنوعی می‌تواند بدون نیاز به دخالت انسان، اهداف را شناسایی کرده و به شکلی کاملا دقیق آن‌ها را نابود کند. تصمیم‌گیری خودکار هوش مصنوعی حتی می‌تواند منجر به شروع حمله‌های ناخواسته، حمله به اهداف غیرنظامی و افزایش تلفات انسانی گردد. هوش مصنوعی همچنین یک ابزار قدرتمند برای جنگ سایبری محسوب می‌شود.

خطر هوش مصنوعی برای محیط زیست

شاید به نظر غیرممکن باشد، اما هوش مصنوعی می‌تواند برای محیط زیست هم خطرناک باشد. مهم‌ترین منبع تغذیه هوش مصنوعی، داده‌هایی است که به سرورهایی قدرتمند نیاز دارد. این سرورها انرژی بالایی مصرف می‌کنند و از این طریق می‌توانند به محیط زیست آسیب بزنند.

کاهش اعتماد به واقعیت

در سال‌های گذشته استفاده زیاد و سوءاستفاده‌جویانه از ابزارهای هوش مصنوعی مثل جعل عمیق یا Deepfake باعث تولید محتواهای جعلی بسیاری به خصوص با استفاده از چهره و صدای افراد مشهور شده است. این تکنولوژی باعث سخت‌شدن تشخیص جعلی یا حقیقی‌بودن مصاحبه‌ها شده است. همین مساله باعث کاهش اعتماد به افراد و بروز مشکلات اجتماعی گوناگونی می‌شود.

 

آیا خطر هوش مصنوعی بیشتر از مزایای آن است؟

ممکن است فکر کنید که خطر هوش مصنوعی از مزایای آن بیشتر است، اما اینطور نیست. هوش مصنوعی هم مانند دیگر ساخته‌های بشر، در کنار مزایای خود، یک سری معایب و خطرات هم دارد. نکته قابل توجه در این مورد، مدیریت درست هوش مصنوعی به منظور جلوگیری از بروز خطرات آن است. هوش مصنوعی خدمات زیادی به بشر کرده و زندگی را برای او بسیار آسان‌ کرده است. هوش مصنوعی تا زمانی که درست، به اندازه و کنترل شده استفاده شود، هیچ خطری نخواهد داشت. در ادامه راهکارهایی برای مقابله با خطرات هوش مصنوعی در آینده به شما ارائه می‌کنیم.

آیا آینده هوش مصنوعی خطرناک است؟

هوش مصنوعی هر چقدر هم که خطرناک باشد، اما یک ابزار ضروری برای آینده به شمار می‌رود. در واقع تصور آینده بدون پیشرفت هوش مصنوعی، امکان‌پذیر نیست. انسان برای اینکه جزئی از آینده باشد، به هوش مصنوعی نیاز دارد. اگر انسان‌ها از گذشته مانع پیشرفت تکنولوژی می‌شدند، اکنون چیزی به نام ماشین، تلفن همراه، کامپیوتر و … وجود نداشت. هدف اصلی از تکنولوژی و هوش مصنوعی، راحت‌ترکردن زندگی برای انسان‌ها است. برخی از زمینه‌های کاربرد هوش مصنوعی عبارت اند از:

افزایش طول عمر

انسان‌ها همیشه دغدغۀ طول عمر زیاد و نامیرایی را داشته اند. در واقع یکی از اهداف ایلان ماسک از راه‌اندازی هوش مصنوعی، وصل‌کردن هوش مصنوعی به مغز انسان و افزایش طول عمر او است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که هوش مصنوعی احتمالا در آینده بتواند دغدغۀ نامیرایی انسان را حل و فصل کند.

ماشین‌های خودران

بیشتر حوادث رانندگی به دلیل خطاهای انسان اتفاق می‌افتند، این در حالی است که استفاده از هوش مصنوعی در رانندگی می‌تواند به طور قابل توجهی ریسک بروز حوادث رانندگی را کاهش دهد. ایده ماشین‌های خودران جزو بهترین کاربردهای هوش مصنوعی است.

تشخیص بیماری‌ها

بخش پزشکی و دندانپزشکی مانند دیگر بخش‌ها از پیشرفت تکنولوژی و هوش مصنوعی بی‌نصیب نمانده است و همانطور که می‌دانید، امروزه ابزارهای دیجیتال در سهولت امر تشخیص و درمان بیماری‌ها نقش مهمی دارند. هوش مصنوعی در آینده می‌تواند به بسیاری از بیماری‌های سخت و کشنده را خیلی زود و به طور قطعی تشخیص دهد.

خانه‌های هوشمند

خانه هوشمند از کاربردهای هوش مصنوعی است که نسخه پایه آن در برخی از خانه‌ها دیده می‌شود. در آینده نسخه بسیار قوی‌تری از خانه‌های هوشمند ساخته خواهد شد که مجهز به نظافت خودکار روزانه، مدیریت هوشمند دمای خانه و … هستند.

وب‌سایت IBM.com در مورد خطرات هوش مصنوعی می‌گوید:

هوش مصنوعی پتانسیل فوق‌العاده‌ای برای پیشرفت در زمینه‌هایی مانند مراقبت‌های بهداشتی، تغییرات آب‌وهوایی و تنوع زیستی دارد، اما این پتانسیل با ریسک‌های قابل‌توجهی همراه است؛ از جمله تعصب، تهدیدات امنیت سایبری، خطرات وجودی و اطلاعات نادرست. بهره‌برداری کامل از ارزش آن نیازمند حاکمیت فعال، شفافیت و مسئولیت‌پذیری اخلاقی است.

چطور می‌توان خطر هوش مصنوعی در آینده را کمتر کرد؟

اغلب نسخه‌های فعلی هوش مصنوعی کاملا بی‌خطر و بدون آسیب هستند. اما پیشرفت لحظه به لحظۀ آن‌ها، باعث افزایش نگرانی‌ها در مورد خطرات هوش مصنوعی شده است. برخی از محققان حتی بر این باور هستند که پیشرفت هوش مصنوعی می‌تواند منجر به از بین رفتن بشر شود. به این منظور محققان راه‌های مختلفی برای کنترل و مدیریت هوش مصنوعی پیشنهاد کرده‌اند. این راهکارها عبارت اند از:

• یادگیری مداوم: با توجه به اینکه پیشرفت هوش مصنوعی می‌تواند منجر به از بین رفتن مشاغل شود، افراد باید با یادگیری مداوم کیفیت و کارایی خود را ارتقا داده و از شغل خود در برابر هوش مصنوعی محافظت کنند.
• ارتقا تخصص‌های فنی: کارشناسان می‌توانند از طریق ارتقا تخصص‌های فنی و همچنین با تکیه بر دانش و تجربه‌ای که دارند، از خطرات هوش مصنوعی جلوگیری کنند.
• تمرکز روی عوامل انسانی: هوش مصنوعی هر چقدر هم که پیشرفت کند، باز هم نمی‌توانند جایگزین قدرت خلاقیت و حل مسئله نیروی انسانی شوند. بنابراین طراحان با تمرکز روی عوامل انسانی می‌توانند مزیت رقابتی بین نیروی انسانی و هوش مصنوعی ایجاد کنند.
• همکاری با هوش مصنوعی: یکی دیگر از راه‌های جلوگیری از خطرات هوش مصنوعی در آینده، همکاری با هوش مصنوعی است. با استفاده از هوش مصنوعی به عنوان ابزار کمکی، هم می‌توان از کاربردهای آن استفاده کرد و هم می‌توان از خطرات آن جلوگیری کرد.
• توسعه مهارت‌های بینشی: از دیگر مواردی که هوش مصنوعی نمی‌تواند در آن زمینه با انسان رقابت کند، مهارت‌های بینشی است. برای مثال هوش مصنوعی هیچ‌گاه نمی‌تواند احساسات و عواطف مشتریان را درک و تحلیل کنند. به این ترتیب با توسعه این مهارت‌ها، می‌توان ارتباط بهتری با مشتریان برقرار کرد.
• ایجاد ارزش افزوده: طراحان و کارشناسانی که تجربه بالایی دارند، می‌توانند برای کارهای خود ارزش افزوده ایجاد کرده و از این طریق با هوش مصنوعی به رقابت بپردازند.

آینده هوش مصنوعی به روایت کتاب هوش یار

آیندۀ هوش مصنوعی، پیشرفت‌های چشم‌گیری در آیندۀ بشر ایجاد می‌کند، اما اگر این پیشرفت بدون مدیریت درست صورت گیرد می‌تواند مشکل‌ساز باشد و انسان را با چالش‌هایی جدی روبرو خواهد کرد. ایتن مولیک نویسنده کتاب هوش یار برای سرنوشت هوش مصنوعی چهار سناریو ثبات، پیشرفت مداوم، رشد نمایی و تکامل به آگاهی‌های فراتر از انسان را پیش‌بینی کرده است. 

هر کدام از این سرنوشت‌ها، پیامدهای مثبت و منفی زیادی برای انسان به همراه دارند و به همین خاطر باید آن‌ها را به خوبی مدیریت و کنترل کرد. با اینکه انسان در حال حاضر می‌تواند هوش مصنوعی را با اصول و اخلاقیات انسانی هم راستا کند، اما با سوءاستفاده می‌تواند از مسیر خارج شده و آسیب‌رسان شود. برای مثال هوش مصنوعی می‌تواند محتواهای غیرقانونی، با اطلاعات غلط و نادرست را بدون اجازه انسان منتشر کند.

نویسندۀ این کتاب بر این باور است که مذاکرۀ ذی‌نفعان هوش مصنوعی و همکاری آن‌ها با هم، می‌تواند تا حدود زیادی از بروز این مشکلات جلوگیری کند. اگر کارتان به هوش مصنوعی ارتباط دارد، می‌خواهید از هوش مصنوعی در کارتان استفاده کنید یا به فکر ارتقای مهارت‌های خود هستید، مطالعه کتاب هوش یار را به شما پیشنهاد می‌کنیم.