انزوای اجتماعی چیست؟ | معنی انزوا طلبی

همۀ افراد ممکن است به انزوای اجتماعی دچار شوند زیرا این حالت به هیچ یک از ویژگی‌های شخصیتی مربوط نیست. انسان‌ها باید زندگی اجتماعی داشته باشند و ارتباط گرفتن با افراد دیگر جزو نیازهای مهم ما محسوب می‌شود. ممکن است بعد از نقل مکان به شهر یا کشوری جدید، بعد از بازنشستگی پس از سی سال کار کردن، جدایی از شریک زندگی، شروع شغلی جدید در محیط تازه و ترک خانه برای شروع دانشگاه، احساس انزوا داشته باشید. انزوا با تنهایی متفاوت است اما می‌تواند مانند تنهایی بر سلامت عمومی فرد تاثیر عمیقی داشته باشد.

انزوا چیست؟

انزوا  (Isolation) در لغت به مفهوم گوشه‌نشینی، خانه‌نشینی و کناره‌جویی از مردم است. افراد مبتلا به انزواطلبی به دلایلی نظیر حس ترس یا خجالت‌زدگی از مکان‌ها یا موقعیت‌های مختلف گریزان هستند. برای نمونه برخی از این افراد تمایلی به حضور در مکان‌های شلوغ مانند وسایل نقلیه عمومی ندارند و حضور در چنین فضاهایی باعث اضطراب و وحشت آن‌ها می‌شود. 

اکثر افرادی که از اماکن شلوغ ترش دارند، بعد از چندین حمله هراس‌آمیز دچار ترس پیشرفته می‌شوند. این حالت باعث می‌شود، از ترس حمله بعدی در اماکن مشابه آن حضور نیابند. این اختلال اضطرابی زمانی غیر قابل تحمل می‌شود که فرد مبتلا نتواند از خانه خارج شود. در چنین وضعیتی، با روان درمانی می‌توان از دام این مشکل خارج شد و زندگی خود را به وضعیتی عادی بازگرداند.

علائم افراد منزوی

برخی از علائم انزوا در افراد منزوی عبارت است از:

• روابط کمی با افراد دارید
• مشارکت اجتماعی‌شان (عضویت در تیم‌ها) کم است
• احساس غریبه بودن دارند
• فکر می‌کنند هیچ‌کس آن‌ها را به‌درستی نمی‌شناسد
• نگران هستند که اطرافیان‌شان آن‌ها را بار اضافی بدانند
• روزها یا حتی هفته‌ها بدون داشتن گفت‌وگویی معنادار با دیگران سپری می‌کنند

منظور از انزواطلبی چیست؟

انزواطلبی یا همان گوشه‌گیری حالتی است که فرد به صورت احساسی، عاطفی و فیزیکی از دیگران خسته شده و کناره‌گیری می‌کند. این وضعیت ممکن است به صورت اختیاری یا اجباری رخ دهد. به عنوان مثال، افراد در مقاطعی از زندگی خود به دلایلی همچون بیماری مجبور هستند به قرنطینه بروند و تعاملی با دیگران نداشته باشند که این وضعیت کاملا اجباری است. 

در مقابل، فرد به دلیل ابتلا به انزواطلبی تمایلی به ارتباط با افراد دیگر ندارد و تنهایی را انتخاب می‌کند که این وضعیت در بلند مدت پیامدهای منفی به همراه خواهد داشت. به‌این‌ترتیب، میل به منزوی بودن انواع مختلفی دارد که نوع اختیاری آن نیازمند رسیدگی و درمان است.

انزوای اجتماعی چیست؟

افراد در گوشه‌گیری اجتماعی، ارتباط و تماس با دیگران برقرار نمی‌کنند. به‌عبارتی، این گروه از افراد تمایلی به صحبت با مردم ندارند و سرگرمی‌های فردی را به گروهی ترجیح می‌دهند. بنابراین، سازگاری و تعامل اجتماعی آن‌ها بسیار پایین است که این حالت به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. 

برخی از افراد مبتلا به انزوای اجتماعی از حس شرم و خجالت رنج می‌برند که این حالات مانع از حضور آن‌ها در اجتماع می‌شود. برخی دیگر نیز به خوبی تربیت اجتماعی نشده‌اند و تنها با اعضای خانواده خود و همسالانشان تعامل دارند و از سایر افراد دوری می‌کنند. درهرحال، انزوای اجتماعی تاثیرات منفی بر سلامت روح و جسم افراد می‌گذارد و احساسات منفی را به آن‌ها تحمیل می‌کند.

تفاوت انزوا با درون‌گرایی

اگر درون گرا هستید، ممکن است با وقت گذراندن گاه‌به‌گاه با چند دوست یا عزیز بسیار نزدیک، از نظر اجتماعی راضی شوید. البته نیازهای اجتماعی افراد با هم متفاوت است؛ بنابراین داشتن تعداد کمی ارتباط نزدیک یا پیوند اجتماعی لزوماً نشانه‌ای از انزوا نیست. چیزی که مهم است کیفیت روابط شماست، اگر شبکه روابطتان نیازهای شما برای تعلق داشتن و ارتباط را برآورده می‌کند و احساس می‌کنید که از سوی اطرافیان‌تان پذیرفته شده‌اید، به احتمال زیاد دچار انزوا نیستید.

چه کسانی بیشتر در معرض انزوا هستند؟

برخی از افراد با توجه به موقعیت و شرایطی که دارند بیشتر در خطر منزوی شدن هستند، این گروه از افراد عبارت‌اند از:

• سالمندان
• افرادی که با انگ و تبعیض مواجه هستند
• افراد دارای معلولیت
• افراد ساکن مناطق دورافتاده
• مشکلات مالی
• تنها زندگی کردن
• تغییرات بزرگ در زندگی، مانند مرگ یکی از اعضای خانواده یا بازنشستگی
• افراد مبتلا به بیماری‌های خاص

چطور با منزوی بودن مقابله کنیم؟

راهکارهای مختلفی جهت مقابله با منزوی بودن تعریف شده است که در اینجا به کارآمدترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم. البته اگر انزواطلبی بسیار شدید باشد باید به مراکز روان درمانی معتبر رجوع کرد. سایر افراد نیز با روش‌های مندرج در زیر می‌توانند این مشکل خود را تا حد زیادی برطرف کنند.

بیرون رفتن از خانه

از خانه بیرون بروید و سعی کنید با دنیای بیرون از محیط خود ارتباط برقرار نمایید. قرارگیری در معرض نور آفتاب و هوای تازه به افزایش هورمون نشاط کمک می‌کند و یکی از راهکارهای موثر مقابله با منزوی بودن و افسردگی است. همچنین، طبیعت‌گردی به همراه سایر افراد را فراموش نکنید! با این کار، میزان استرس و اضطراب شما به صورت چشمگیری کاهش می‌یابد و احساسات مثبتی را دریافت خواهید کرد.

ورزش به صورت مرتب

ورزش کردن یکی دیگر از راه‌های مقابله با انزواطلبی است. حضور در اجتماع و فعالیت بدنی به رفع انزوا کمک شایانی می‌کند. در واقع، تاثیر مثبت ورزش بر سلامت روان بر کسی پوشیده نیست! با فعال بودن احساس خوبی نسبت به خودتان خواهید داشت و قادر خواهید بود به تدریج تعامل بیشتری با سایرین داشته باشید.

دوری از اخبار منفی

اخبار منفی باعث تشدید احساس استرس، اضطراب و افسردگی می‌شود و تاثیر مخربی بر سلامت روان ما می‌گذارد. در واقع، پیگیری اخبار به فعال‌سازی سیستم اعصاب سمپاتیک کمک می‌کند؛ این سیستم نیز منجر به ترشح هورمون‌های استرس می‌شود. از سایر علائم پیگیری اخبار روزانه می‌توان به ایجاد حس خستگی و اختلال در خواب اشاره کرد که همه این موارد، انزواطلبی را تشدید می‌کند.

عضویت در گروه‌های مختلف

با عضویت در گروه‌هایی مانند کتاب‌خوانی، بیشتر در اجتماع خواهید بود و مجبور می‌شوید هرچند وقت یک‌بار از منزل خود بیرون بروید. قطع‌به‌یقین، روابط اجتماعی کلید مقابله با انزوا طلبی است که به سلامت روان ما کمک زیادی می‌کند. بنابراین، به بهانه‌های مختلف نظیر شرکت در یک گروه از محیط امن تعریف‌شده برای خود خارج شوید.

مصرف غذای سالم

مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های سالم باعث تناسب اندام و حس رضایت از خود می‌شود. اصولا، افرادی که غذای سالم مصرف می‌کنند، اغلب شادتر و فعال‌تر هستند. بنابراین، تغذیه سالم را جدی بگیرد تا احساس بهتری داشته باشید. این توجه به سلامت خود، تاثیر بسزایی بر میزان اعتمادبه‌نفس و رفع انزوا طلبی دارد.

تنظیم خواب

کمبود خواب آثار مخربی بر ذهن و جسم افراد می‌گذارد و سطح انرژی را کاهش می‌دهد. افرادی که خواب کافی ندارند در طول روز احساس خستگی می‌کنند و نمی‌توانند به فعالیت‌های مدنظر خود بپردازند. این شرایط در صورت عدم کنترل منجر به منزوی شدن فرد می‌شود و سلامت او را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

اگر دوست دارید کتابی مرتبط به خوابیدن مطالعه کنید، پیشنهاد می‌کنیم کتاب چرا می خوابیم را مطالعه کنید.

انزوا چه تاثیری بر سلامت روان دارد؟

تداوم انزوا و عدم درمان آن ممکن است باعث مشکلات و بیماری‌هایی نظیر افسردگی، پریشانی اجتماعی، کاهش شدید اعتمادبه‌نفس و حتی زوال عقل شود. بنابراین، احتمال ابتلا به بیماری‌های روانی با وجود انزواطلبی بیشتر می‌شود و در کل، سلامت روان را به صورت جدی تهدید می‌کند. شایان ذکر است، انزوا و بیماری‌های روانی به یکدیگر مرتبط هستند. 

برای نمونه افراد ممکن است به دلیل تنهایی طولانی‌مدت دچار افسردگی شوند که بعد از افسردگی هم احساس انزوای بیشتری خواهند کرد. به‌این‌ترتیب، تاثیرات انزوای شدید بر سلامت روان ما بسیار فاجعه‌بار است. انسان‌ها ذاتا اجتماعی هستند و جهت سلامت روان خود به روابط انسانی نیاز ندارند که عدم وجود آن باعث بروز بیماری‌های روانی می‌شود.

وب‌سایت CDC در مورد انزوای اجتماعی و تنهایی می‌گوید:

انزوای اجتماعی به معنای نداشتن روابط، تماس یا حمایت از سوی دیگران است. تنهایی، احساسی است از تنها بودن، جداافتادگی یا نزدیکی نداشتن به دیگران می‌آید. انزوای اجتماعی و تنهایی، فرد را در معرض ابتلا به مشکلات جدی روانی و جسمی قرار می‌دهند.

تفاوت انزوا و تنها بودن

انزوا و تنهایی دو مقوله جدا از یکدیگر هستند. تنهایی به روابط فرد با نزدیکانش اشاره دارد؛ اما انزوا یک پدیده اجتماعی است. برای مثال، افرادی که بنا به هر دلیلی تنها هستند در دورهمی‌های دوستانه و فعالیت‌های اجتماعی شرکت می‌کنند و منزوی نیستند. در مقابل، افراد منزوی ممکن است در جمع‌های دوستانه یا خانوادگی تنها نباشند؛ اما در بیان افکار و آرا کاملا منزوی هستند. 

به بیان دیگر، تنهایی حسی است که از عدم تطابق تعداد روابط اجتماعی ایده‌آل فرد با تعداد روابط فعلی‌اش حاصل می‌شود. انزوا نیز همان‌طور که اشاره شد، فاصله احساسی و فیزیکی از دیگران است که به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. درهرصورت، تداوم هر دو احساس قطعا مخرب است و باید با راهکارهای اصولی به مقابله با آن‌ها پرداخت.

معرفی کتاب‌هایی از نشر نوین با اشاره به انزوا

مطالعۀ کتاب‌های توسعه فردی به شما در رشد و بهتر شدن کمک می‌کند. در ادامه سه کتاب از نشر نوین که به موضوع انزوا اشاره دارد را معرفی می‌کنیم.

زندگی سخت است

کتاب زندگی سخت است از کیرن ستیا یکی از کتاب‌هایی است که این مبحث را از دید فلسفی مورد بررسی قرار می‌دهد. در فصل دوم این کتاب، انزوا به عنوان یکی از سختی‌های زندگی مورد بررسی قرار می‌گیرد. ستیا در این فصل توضیح می‌دهد که چطور می‌توان با استفاده از فلسفه احساس انزوا را بپذیرند و به جای فرار کردن، از آن به عنوان وسیله‌ای برای رشد بهره ببرند. برای خرید این محصول بر روی کتاب زندگی سخت است، کلیک کرده و به صفحۀ این محصول در سایت نشر نوین مراجعه کنید.

قدرت سکوت

کتاب قدرت سکوت نوشتۀ سوزان کین، ویژگی افراد درونگرا را بررسی می‌کند. او معتقد است که باور به اینکه افراد درونگرا منزوی هستند، غلط است. اگرچه درونگراها دوست دارند بخشی از زندگی خود را در تنهایی بگذارنند تا انرژی بگیرند. سوزان کین در این کتاب نشان می‌دهد افراد درونگرا با استفاده از تنهایی خود بر روی افکار و کارهای خود تمرکز می‌کنند و از انزوا به عنوان یک ابزار مفید برای خلاقیت و بهره‌وری استفاده می‌کنند. برای خرید این کتاب بر روی کتاب قدرت سکوت کلیک کنید.

تلخ و شیرین

کتاب تلخ و شیرین کتابی دیگر از سوزان کین است که به بررسی تجربه‌های تلخ‌وشیرین زندگی انسان می‌پردازد. این کتاب نشان می‌دهد که چطور لحظات تلخ زندگی می‌توانند باعث ایجاد احساسات عمیق و رشد فردی شوند. در این کتاب، سوزان کین به احساساتی مانند غم، دلتنگی و انزوا می‌پردازد و معتقد است این احساسات می‌توانند منبعی برای الهام و خلاقیت باشند.