فرمول

معرفی کتاب فرمول؛ قوانین جهانی موفقیت

کتاب فرمول؛ قوانین جهانی موفقیت، نوشته پروفسور آلبرت-لازلو بارابسی، که مطالعۀ آن به زمان و تأمل نیاز دارد. نویسنده که یک فیزیکدان با تخصص در علم شبکه‌ها است، از الگوریتم‌ها، آمار و شواهد گوناگون در حوزه‌هایی چون اقتصاد، روانشناسی و ورزش استفاده کرده تا دیدگاه‌های خود را درباره موفقیت توضیح دهد.

هدف آلبرت لزلو بارابسی از نوشتن کتاب فرمول، خلاصه کردن یافته‌هایش است؛ به گونه‌ای که خوانندگانی‌که از پیچیده اما با ثبات بودن مکانیزم‌های منجر به موفقیت آگاه هستند، بتوانند این دانش را در زندگیشان به کار بگیرند. با این حال، این کتاب، در سبک خودیاری نیست. به جای خودیاری، بهتر است نامش را «علم یاری» بگذاریم؛ چارچوبی که با استفاده از علم، پیامدها را درک و ساماندهی می‌کند.

تجزیه‌وتحلیل علمی می‌تواند به ظاهر معماهای غیرمنطقی را توضیح دهد و فرضیات ما را وارونه کند. به عبارتی دیگر، علم می‌تواند به ما کمک کند تا از تنوع دنیای بشر سر در بیاوریم و مکانیزم‌های موجود را در بسیاری از موقعیت‌ها توضیح دهیم. دلیل رد شدن در مصاحبه شغلی؛ الگوی مهمی که نشان می‌دهد، چرا برخی هنرمندان موفق می‌شوند و برخی دیگر شکست می‌خورند؛ و این حدس و گمان که موفقیت چیزی بیشتر از استعداد یا خوب عمل کردن ماست.

وقتی با ابزارهای علمی پرده از راز موفقیت بر می‌داریم و آن را ‌تجزیه‌وتحلیل می‌کنیم، می‌آموزیم که چه چیزی را می‌توانیم و چه چیزی را ‌نمی‌توانیم ببینیم. از همه مهم‌تر اینکه می‌توانیم این قوانین مختلف را به ترتیب برای تقویت نتایج به کار گیریم و از این دانش می‌توانیم برای تشریح داستان‌های موفقیت درباره خودمان استفاده کنیم و از مکانیزم‌های فعال در زندگی افرادی که آن‌ها ‌‌‌را تکریم می‌کنیم، پرده برداریم.

کتاب فرمول (The Formula: The Universal Laws of Success)، برخلاف بسیاری از آثار مشابه در حوزه موفقیت که بیشتر بر تجربیات شخصی نویسنده متکی هستند، مبتنی بر تحقیقات گسترده و داده‌های علمی است. بارابسی و تیمش سال‌ها برای جمع‌آوری داده‌ها و طراحی سیستم‌های شبکه‌ای تلاش کردند تا عواملی را که موفقیت را هدایت می‌کنند، شناسایی کنند. نتیجه این تحقیقات، معرفی پنج قانون کلیدی موفقیت است. این قوانین عبارت‌اند از:

• عملکرد باعث موفقیت می‌شود اما وقتی عملکرد غیر قابل ‌‌اندازه‌گیری است، شبکه‌‌ها موفقیت را تعیین می‌کنند
• عملکرد محدود است، اما موفقیت نامحدود
• موفقیت قبلی ضرب در شایستگی مساوی است با موفقیت آتی
• اگرچه موفقیت تیمی نیازمند تنوع و تعامل است، اما هر شخصی، به خاطر دستاوردهای گروه است که مشهور می‌شود.
• با پشتکار، در هر زمانی می‌توانیم موفق شویم.

در ادامه این قوانین را بررسی می‌کنیم.

قانون اول کتاب فرمول

اولین قانون کتاب فرمول می‌گوید اگرچه عملکرد فردی نقش مهمی در موفقیت دارد، اما در مواردی که عملکرد به راحتی قابل اندازه‌گیری نیست، موفقیت بیشتر تحت تأثیر شبکه‌های ارتباطی و روابط فرد قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، موفقیت اغلب بر اساس نحوۀ درک دیگران از عملکرد فرد تعیین می‌شود. این ایده توسط توماس چامورو-پرموزیچ در کتاب “چرا بسیاری از مردان نالایق رهبر می‌شوند؟” نیز مورد تاکید قرار گرفته است، جایی که او از مفهوم سرمایه اجتماعی برای توضیح این پدیده استفاده می‌کند.

کتاب فرمول همچنین به این نکته اشاره می‌کند که پنج نمایش اولیه بیشتر هنرمندان می‌تواند موفقیت آینده آن‌ها را پیش‌بینی کند. هنرمندان برتر به نمایش آثار خود در مکان‌های انحصاری ادامه می‌دهند، در حالی که هنرمندان محلی معمولاً این فرصت را ندارند. بر اساس داده‌ها، از میان نیم میلیون هنرمندی که کار خود را در مؤسسات سطح سوم آغاز کردند، تنها ۲۲۷ نفر توانستند آثار خود را در گالری‌های معروف به نمایش بگذارند.

در نتیجه به جای محدود کردن خود به چند مکان خاص، آن‌ها گزینه‌های خود را بررسی کردند و از فرصت‌های متعدد استفاده کردند. توانایی عملکرد باید با فرصت‌ها تقویت شود، و ایجاد ارتباطات قوی و استفاده از فرصت‌های موجود، کلید دستیابی به موفقیت است. 

قانون دوم کتاب فرمول؛ موفقیت نامحدود است

دومین قانون کتاب فرمول این است که موفقیت هیچ محدودیتی ندارد و می‌تواند به طور نامحدود رشد کند. این در حالی است که عملکرد افراد اغلب محدود به استانداردهای خاصی است. آلبرت لزلو بارابسی توصیه می‌کند که اگر فردی در محیطی کار می‌کند که عملکردش محدود به معیارهای مشخصی است، باید راه‌های کوچکی برای متمایز شدن از دیگران پیدا کند. همچنین، اگر در تیم یا سازمان فردی “ستاره” وجود دارد، بهتر است با او همکاری کند تا این که با او رقابت کند، زیرا رقابت با یک ستاره شانس موفقیت را کاهش می‌دهد.

منظور از محدودیت عملکرد این است که حتی برای بهترین افراد نیز حدی برای عملکرد وجود دارد. به عنوان مثال، در دو ۱۰۰ متر، تخمین زده می‌شود که انسان‌ها به دلیل محدودیت‌های فیزیکی و فیزیولوژیکی، حداکثر می‌توانند زمان خود را به حدود ۸.۳۰ ثانیه برسانند.

بهترین مثال برای توضیح بخش دوم این قانون، تایگر وودز است که در کتاب بارها به آن اشاره شده است. در طول دوران حرفه‌ای‌اش، او در اوج بود، اما مواقعی نیز وجود داشت که فقط یکی از بهترین‌ها در میان سایر بازیکنان بود. با این حال، اگر از کسی در خیابان بپرسید که معروف‌ترین بازیکن گلف کیست، احتمالاً همه به طور غریزی پاسخ می‌دهند: تایگر وودز. این همان موفقیت نامحدود است.

در کتاب همچنین به این موضوع اشاره شده که عملکرد تایگر وودز می‌تواند بر عملکرد سایر بازیکنان تأثیر بگذارد، به طوری که اگر او خوب بازی کند، دیگران بدتر عمل می‌کنند و اگر او ضعیف باشد، دیگران بهتر بازی می‌کنند. اما این موضوع کمی از مسیر اصلی کتاب خارج می‌شود.

تعیین موفقیت آینده به روایت کتاب فرمول

باراباسی و تیمش با انجام آزمایش‌های متعدد دریافتند که موفقیت آینده یک فرد یا یک ایده، به موفقیت‌های قبلی او و همچنین میزان تناسب ایده یا محصول با نیازهای بازار بستگی دارد. آن‌ها همچنین دریافتند که تأثیر اجتماعی نقش مهمی در موفقیت ایده‌ها و محصولات ایفا می‌کند. به این معنا که افراد معمولاً تحت تأثیر نظرات دیگران در شبکه اجتماعی خود قرار می‌گیرند و این موضوع باعث می‌شود که ایده‌ها یا محصولاتی که از حمایت اجتماعی بیشتری برخوردارند، موفق‌تر باشند.

برای مثال احتمالا دیده‌اید که صفی طول مقابل یک غرفه تشکیل می‌شود، این دقیقاً همان چیزی است که بارابسی به آن اشاره کرده است. نام این پدیده دلبستگی ترجیحی است، که در واقع مکانیزمی است که انسان‌ها برای قضاوت سریع از آن استفاده می‌کنند. ما دائماً در حال دریافت اطلاعات هستیم، اما مغز ما فقط تا حدی می‌تواند کار کند. بنابراین، برای جلوگیری از بررسی همه چیز و اضافه‌کاری مغز هنگام تصمیم‌گیری، به خرد جمعی تکیه می‌کنیم. 

این پدیده هر نتیجه‌ای که داشته باشد در واقعیت به همین شکل عمل می‌کند. ما می‌توانیم از این قدرت به راحتی استفاده کنیم. برای مثال، صاحبان فروشگاه‌ها می‌توانند با ارائه محصولی به صورت رایگان در ازای چند نظر مثبت اولیه، از این مکانیزم بهره‌برداری کنند. راه دیگر این است که با فردی که قبلاً موفقیت‌هایی کسب کرده است همکاری کنیم. از آنجایی که مخاطبان او می‌دانند که او محصولات خوبی ارائه می‌دهد، این همکاری نیز با تأیید آن‌ها مواجه می‌شود و سریع‌تر پیشرفت می‌کند.

قانون چهارم کتاب فرمول؛ شرط موفقیت تیمی

باراباسی در بررسی داده‌ها متوجه شد که تیم‌هایی که یک رهبر مشخص دارند، احتمال موفقیت بیشتری دارند. این قانون توضیح می‌دهد که چرا با وجود این که NBA بهترین لیگ بسکتبال جهان است، تیم بسکتبال المپیک آمریکا ممکن است بهترین تیم نباشد. حضور بیش از حد ستاره‌ها در یک تیم باعث می‌شود که آن‌ها با یکدیگر تداخل داشته باشند و تیم عملکرد ضعیفی داشته باشد.

این یافته جالب توجه است، به ویژه با توجه به افزایش استفاده از تیم‌های خودگردان در برخی سازمان‌ها. همچنین، تیم تحقیقاتی دریافت که اعتبار دستاوردهای تیمی اغلب بر اساس درک دیگران از نقش فرد در تیم است، نه لزوماً بر اساس عملکرد واقعی او. این موضوع به ویژه برای زنان چالش‌برانگیز است، زیرا داده‌ها نشان می‌دهند که زنان در همکاری‌های تیمی اغلب کمتر از مردان اعتبار دریافت می‌کنند.

رهبران برای موفقیت هر تیمی حیاتی هستند. با این حال، رهبری بیش از حد می‌تواند مضر باشد. بهترین تیم‌ها از افرادی تشکیل می‌شوند که می‌توانند با یکدیگر صحبت کنند و به حرف‌های هم گوش دهند. هوش جمعی به اعضای تیم بستگی دارد که در همکاری با فردی با دیدگاه وسیع، صحبت می‌کنند و گوش می‌دهند و اجازه می‌دهند دیدگاه‌های دیگر نیز مطرح شوند.  

اهمیت پشتکار به روایت کتاب فرمول

کتاب فرمول در فصل پنجم داده‌هایی را در مورد موفقیت کارهای دانشمندان بررسی می‌کند. بر اساس این اطلاعات، کارهای انقلابی دانشمندان عمدتاً در آغاز دوران حرفه‌ای آن‌ها منتشر می‌شوند. به طور خاص، احتمال انتشار تاثیرگذارترین کار یک دانشمند در سه سال اول فعالیت حرفه‌ای، ۱۳ درصد است. این داده‌ها نشان می‌دهند که دانشمندان در ابتدای مسیر شغلی خود مقالات بیشتری منتشر می‌کنند و احتمال موفقیت هر مقاله، برابر با دیگر مقالات آن‌ها است. 

وقتی مقالات بر اساس ترتیب انتشار به جای سن دسته‌بندی شدند، مشخص شد که هر مقاله، چه اولین، دومین یا سومین، احتمال یکسانی برای تبدیل شدن به مهم‌ترین دستاورد دارد. کتاب تأکید دارد که خلاقیت محدودیت سنی ندارد و هر مقاله شانس یکسانی برای تبدیل شدن به یک دستاورد انقلابی دارد. با این حال، خروجی علمی با افزایش سن کاهش می‌یابد، زیرا دانشمندانی که در اوایل حرفه خود تلاش بیشتری می‌کنند، موفقیت بیشتری کسب می‌کنند. 

این موضوع نه تنها در مورد دانشمندان بلکه در مورد هنرمندان و نویسندگان نیز صدق می‌کند. موفقیت بیش از آنکه به سن وابسته باشد، به تعهد فرد به تلاش مکرر و توانایی او در تبدیل ایده‌های خلاقانه به نتایج عملی بستگی دارد. این توانایی که در کتاب فرمول عامل Q نامیده می‌شود، تعیین‌کننده تبدیل یک ایده به کشفی ملموس است.

کتاب “فرمول” به ثبات عامل Q در طول دوران حرفه‌ای فرد اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که اگر فردی در دستیابی به موفقیت مشکل دارد، ممکن است مسیر شغلی او با توانایی‌هایش همخوانی نداشته باشد. در چنین شرایطی، بازنگری در انتخاب شغل ضروری است. هنگامی که تطابق درست بین حرفه و توانایی‌ها پیدا شد، تنها راه موفقیت، پایبندی به تلاش و استمرار در کار است.

در بخش نتیجه گیری کتاب فرمول، نویسنده با شرح داستان موفقیت انیشتین، توضیح می دهد که چطور این پنج قانون باعث موفقیت جهانی او شدند. او می‌نویسد که:

«به طور شگفت‌انگیزی، این فهرست ساده، داستان موفقیت مشهورترین چهره علمی را در بر می‌گیرد. اما او تنها نیست. مسیرهای موفقیت برای همه کسانی که به ذهنتان خطور می‌کند، از پاریس هیلتون گرفته تا سِر مایک جَگِر و نلسون ماندلا، بر پایه این قوانین است. به همین دلیل است که این قوانین جهانی هستند. اگر می‌خواهیم موفقیت را در زندگی خودمان پرورش دهیم و ترویج کنیم، این قوانین درباره ما نیز کاربرد دارند.»

چه کسانی باید کتاب فرمول را بخوانند؟

مطالعۀ کتاب فرمول به افرادی که دوست دارند علت علمی رسیدن به موفقیت را درک کنند، کسانی که دوست دارند در زندگی شخصی خود به فردی موفق تبدیل شوند، پیشنهاد می‌شود.

فهرست مطالب کتاب فرمول

مقدمه

فصل ۱: بارون سرخ و خلبان تک خالِ فراموش شده

قانون اول

فصل ۲: گراند اسلَم و دیپلم‌های کالج

فصل ۳: دستشویی دو میلیون دلاری

قانون دوم

فصل ۴: هر بطری چقدر می‌ارزد؟

فصل ۵: سوپراستار‌‌ها و قوانین قدرت

قانون سوم

فصل ۶: بچه گربه‌های انفجاری و عروسک‌های خیمه‌شب‌بازی

فصل ۷: گوش شنونده

قانون چهارم

فصل ۸: کمی متداول، کمی خلاقانه و کمی محزون

فصل ۹: الگوریتمی که یک دانشمند نادیده ‌گرفته شده، آن را یافت

قانون پنجم

فصل ۱۰: خطای انیشتین

نتیجه‌گیری