حتما این جمله را شنیدهاید که فلانی چون در زیستشناسی استعداد دارد، باید دکتر بشود یا دیگری جون زیستشناسی بلد نیست به درد پزشکی نمیخورد و استعداد این رشته را ندارد. اما منظور از این استعداد چیست که یک سری آن را دارند و یک سری دیگر از داشتن آن محروم هستند. اصلا چه چیزی معیار با استعدادی و بیاستعدادی را است؟ کشف استعداد چگونه است و چه اهمیتی دارد؟ در ادامه این مقاله از وبلاگ نشر نوین به بررسی روشهای کشف استعدادهای درونی میپردازیم. ادامه این مقاله به همه افرادی که میخواهند با استعدادهای درونی خود آشنا شوند، توصیه میشود.
استعداد چیست؟
استعداد (Talent) از نظر علمی، به میزان پیشرفت نسبی یک شخص در یک موضوعی خاص گفته میشود. به عبارتی منظور از استعداد، پتانسیل یادگیری و درک یک موضوع مشخص است. از لحاظ روانشناسی استعداد انواع مختلفی دارد که عبارت اند از:
- استعدادهای خاص، که مربوط به یک سری موقعیتهای به خصوص در زندگی هستند. مثل استعداد نقاشی یا استعداد موسیقی.
- استعدادهای عمومی که در موقعیتهای مختلف خود را نشان میدهند، مثل استعداد سخنرانی.
در یک دستهبندی دیگر نیز میتوان استعداد را به سه دسته تقسیم کرد:
- استعدادهای حسی شامل حواس پنجگانه که در شرایط مختلف دقت و تمایز آن حس بیشتر از سایر حواس میشود. مثلا برخی افراد تیزبین هستند.
- استعدادهای حرکتی که مربوط به واکنش و سرعت افراد در پاسخ به محرکهای مختلف است.
- استعداد ذهنی که در ارتباط با مهارت تفکر خلاق، تفکر نقادانه و حل مسائل شناختی است.
چرا کشف استعداد مهم است؟
کشف استعداد به دلایل زیر اهمیت دارد:
- کشف استعدادها باعث صرفهجویی در زمان و هزینههای شما میشود.
- با شناخت استعدادهای خود میتوانید مسیر خود را بهتر پیدا کنید.
- شناخت استعداد در پیدا کردن شغل مورد علاقهتان کمک میکند.
- کشف استعدادها باعث افزایش بهرهوری و عملکرد شما میشود.
- اینکه بدانید در چه کاری استعداد دارید، شما را از دیگران متمایز میکند.
- شناخت استعدادها باعث افزایش اعتماد به نفس شما میشود.
- با این کار احساس رضایتمندی و کامیابی بیشتری در زندگی خواهید داشت.
- شناخت استعداد حس اثربخشی و مفید بودن به شما میدهد.
- با شناخت استعدادهایتان حقوق و وضعیت اجتماعی شما را بهبود میبخشد.
چه راههایی برای کشف استعداد درونی وجود دارد؟
برای کشف استعدادهای درونی میتوانید راهکارهای زیر کمک گرفت:
- مهارتها و علاقهمندیهای خود را بشناسید.
- از شکستخوردن و اشتباهکردن نترسید.
- در دورههای آنلاین و کارگاههای مختلف شرکت کنید و با دیگران تعامل و همکاری داشته باشید.
- کتابهای مربوط به این موضوع را مطالعه کنید. (در ادامه چند کتاب برای کشف استعداد به شما معرفی میکنیم)
- هر پیروزی کوچک و بزرگی را ارزشمند بشمارید و آن را جشن بگیرید.
- کنجکاو باشید و از تجربهکردن راههای مختلف نترسید.
- از دیگران برای شناخت استعدادهایتان کمک بگیرید.
- از تستهای روانشناختی کمک بگیرید.
- با یک مربی استعدادیابی مشورت کنید.
- به توانمندیهای خود شک نکنید.
- از تجارب دیگران استفاده کنید.
استعداد شغلی چیست؟
استعداد شغلی یعنی در همان شغلی فعالیت کنید که در آن استعداد دارید. برای مثال اگر کیک و شیرینیهای خوبی میپزید و از این کار لذت میبرید، در همین حرفه فعالیت کنید نه اینکه کارمند بانک یا حسابدار باشید. این یعنی شما یک سری ویژگیها و مهارتهایی دارید که برای فعالیت در یک حرفه خاص، بهتر از دیگران هستید.
یکی از عمده دلایل نارضایتی شغلی و کاهش بهرهوری کارمندان در بخشهای مختل و دچار شدن به فرسودگی شغلی، بیتوجهی به استعدادهای شغلی آنها است. شاید به همین دلیل است که بسیاری از افراد به این سوال که «آیا شغل خودشان را به دیگران توصیه میکنند؟» پاسخ منفی میدهند. این در حالی است که اگر فردی در شغلی که در آن استعداد دارد فعالیت کند، با وجود تمام سختیهای مسیر، از شغل و حرفه خود راضی خواهد بود.
روشهای کشف استعداد شغلی
کشف استعداد شغلی، اگر چه سخت است اما غیرممکن نیست و نیاز به کمی صبوری و تحمل دارد. شاید در ابتدا برای پیدا کردن استعداد شغلی خود، با هزاران شغل مختلف آشنا شده و در انتخاب اینکه در کدام یک از آنها استعداد دارید، سردرگم شوید اما بالاخره میتوانید بهترین و مناسبترین شغل را با توجه به ویژگیها و استعداد شغلی خود پیدا کنید. اگر به دنبال کشف استعداد شغلی خود هستید، روشهای زیر به شما در این راه کمک خواهند کرد:
تجربه کسب کنید
یکی از مطمئنترین راهها برای کشف استعداد شغلی، تجربه مشاغل مختلف است. البته این کار زمان زیادی را میطلبد و به همین دلیل زیاد استفاده نمیشود.
تجربههای قبلی خود را بررسی کنید.
تجربههای شما ارزشمندترین دارایی شما هستند، با نگاهی دقیق به آنها میتوانید تا حدودی با استعدادهای شغلی خود آشنا شوید.
از مشاوره شغلی کمک بگیرید.
اگر نمیدانید به چه شغلی علاقه دارید، میتوانید از یک مشاور شغلی کمک بگیرید. مشاور میتواند در شناخت و کشف استعدادهای شغلیتان کمک کند.
در تستهای شغلی شرکت کنید.
آزمونهایی برای ارزیابی استعداد شغلی وجود دارد که سوالات مختلفی در زمینههای گوناگون نظیر مهارت برقراری ارتباط، تفکر، تفکر نقادانه، خلاقیت و … دارند. در مجموع نمرهای که از این آزمون کسب میکنید، نشان میدهد که در چه زمینههای شغلی توانمند و مستعد هستند.
مهارتها و علاقهمندیهای خود را کشف کنید و بشناسید.
شما در کاری که به آن علاقهمند هستید و در آن کار مهارت دارید، زودتر پیشرفت میکنید. برای مثال اگر از آشپزیکردن لذت میبرید و میتوانید طعمهای مختلف را ایجاد کنید، شاید آشپزی شغل مناسبی برای شما باشد.
در مورد شغلهایی که به آنها علاقه دارید، تحقیق کنید.
همه افراد در کنار شغل فعلی خود، به یک سری مشاغل علاقهمند هستند. با بررسی این مشاغل میتوانید استعدادهای شغلی خود را تا حدودی بشناسید.
تجربیات و سوابق دیگران در مشاغل مختلف را بررسی کنید.
در همه مشاغل، افرادی هستند که به عنوان الگو و نمونه شناخته میشوند. با بررسی زندگینامه و مسیر کاری این افراد میتوانید به استعدادهای شغلی خود پی ببرید.
نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید.
شناختن نقاط ضعف و قوت، از بهترین روشهای کشف استعداد شغلی است. برای مثال اگر در حل مسائل مختلف و تفکر تحلیلی مهارت دارید، احتمالا در شغل مدیریت پروژه موفق خواهید شد.
با دیگران گفتگو کنید و از آنها کمک بگیرید.
هر یک از افراد دنیایی از تجربه هستند و نشستن پای حرف آنها یک درس بزرگ از زندگی را به شما خواهد آموخت. برای کشف استعداد شغلی خود، میتوانید پای صحبت دیگران بنشینید. دوستان و اطرافیان شما، کسانی هستند که شما را از بیرون مشاهده میکنند میتوانند بهتر درباره خصوصیات و ویژگیهای شما نظر بدهند.
خود را باور داشته باشید.
توجه به ارزشها و باورهایی که دارید، میتوانید شما در کشف استعداد شغلیتان کمک کند. با خود فکر کنید چه انجام دادن چه کاری به شما احساس مفید بودن و مستقلبودن میدهد.
از والدین خود در مورد علایقتان در کودکی بپرسید.
با ورود به دنیای بزرگسالی، اکثر افراد رویاهای کودکی خود را فراموش میکنند. گاهی شغل مناسب شما، میتواند همان رویای کودکیتان باشد.
برای چه چیزی بیشتر خرج میکنید.
یک مدت مشخص را در نظر بگیرید و در این زمان، بررسی کنید که بیشترین پول را برای چه کاری و در چه حوزهای خرج میکنید. این یعنی شما به این حوزه علاقه دارید و احتمال اینکه در آن موفق شوید، زیاد است.
تفاوت استعداد با توانمندی در چیست؟
استعداد یا توانمندی؟ استعداد از منظر روانشناسی، ظرفیت افراد برای انجام یک فعالیت خاص است. در واقع استعداد یعنی شما نه در همین لحظه، اما با مرور و تکرار در آینده میتوانید یک کار مشخص را انجام دهید. پس استعداد، یک وضعیت بالقوه است.
زمانی که استعداد خود را به کار بگیرید و در راستای آن اقدامی کنید، یعنی آن را از وضعیت بالقوه به بالفعل تبدیل کنید، برای انجام آن کار توانمند شده اید. هر یک ما از هزاران استعداد شکوفاشده و نهان داریم که حتی گاهی تا آخر عمر متوجه آنها نخواهیم شد. اگر برای پرورش این استعدادها وقت بگذاریم، در آنها توانمند نیز خواهیم شد.
البته همیشه توانمندی به معنی داشتن استعداد نیست. برای مثال فردی که در نقاشی و کارهای هنری سطح متوسطی دارد، میتواند با تلاش و کوشش زیاد به سطح مطلوب و توانمندی در این زمینهها برسد. اما فردی که در زمینه نقاشی استعداد دارد، در زمان کمتر و با صرف انرژی کمتری در نقاشی توانمند شده و به سطح عالی میرسد.
چگونه توانمندیهای نهان خود را کشف کنیم؟
هر انسان هزاران مادۀ ژنتیکی خاص در درون خود دارد و همین منحصر به فرد بودن ژنتیک، باعث تفاوت در توانمندیها و استعدادهای افراد مختلف شده است. بنابراین هیچ انسانی بیاستعدادی وجود ندارد و همه افراد به نوبه خود، با استعداد هستند و فقط به راهنمای کشف استعداد نیاز دارند. آنها در کنار استعدادهایی کنونی خود، یک سری توانمندی های نهان هم دارند که تشخیص آنها کاری دشوار و سخت است.
بسیاری از افراد به دلیل افتادن در سیر روزمره زندگی و کار کردن در محیطهایی نه چندان دلخواه، از توانمندیهای نهان خود دور میشوند و فقط عده کمی از افراد فرصت شناخت و پرورش این توانمندیها را پیدا میکنند.
هیچ گاه برای کشف توانمندی های نهان دیر نیست. اگر وقت شرکت در جلسات مختلف استعدادیابی را ندارید یا نمیتوانید از مربی توسعه فردی کمک بگیرید، میتوانید با مطالعه کتاب توانمندی های نهان اثر آدام گرانت، تا حدودی با دیگر ابعاد و استعدادهای خود آشنا شوید. در این کتاب، راهکارهای زیر برای کشف استعدادهای درونی و نهان افراد مختلف ارائه شده است:
- برای کشف استعدادهای درونی، باید به استقبال سختیها رفت و با رنجها روبرو شد.
- از قرارگرفتن در مسیرهای اشتباه و کسب تجربه نترسید.
- روش یادگیری و آموزش مختص خود را پیدا کنید که در عین راحتی، باعث پیشرفت شما شود. ·به دنبال کسب اطلاعات از روشهای مختلف باشید.
- دنبال شرایط ایدهآل و بدون نقص برای شروع نباشید.
- داور کار و زندگی خود باشید، نه دیگران.
- به جای کمال گرایی، به دنبال پیشرفت با وجود تمام نقص و کاستیها باشید.
- از شروع دوباره نترسید.
- منفیبافی را کنار بگذارید و در مسیر کشف استعدادهای نهان خود با انگیزه باشید.
معرفی کتاب برای کشف استعداد
علاوه بر کتاب توانمندیهای نهان از آدام گرانت، کتابهای دیگری در این زمینه توسط نشر نوین منتشر شده است. کتاب چیرگی از رابرت گرین یکی از این کتابها است. رابرت گرین در این کتاب توضیح میدهد که چطور میتوان در یک حوزه به تسلط رسید. او معتقد است برای تسلط بر یک حوزه علاوه بر تشخیص و پرورش استعداد باید تلاش و تمرین مداوم داشت. در این کتاب با مطالعۀ داستانهای موفقیت افراد بزرگ تاریخ متوجه خواهید شد که چطور میتوان با کشف استعدادها و تمرکز بر آن به چیرگی و تسلط دست یافت.
کتاب گستره از دیوید اپستین یکی دیگر از کتابهایی است که به شما برای کشف استعداد کمک میکند. این کتاب میگوید افرادی که در حوزههای مختلف مهارتهای مختالفی کسب میکنند نسبت به افرادی که فقط در یک حوزۀ خاص کسب مهارت میکنند، به موفقیت بیشتری میرسند. اپستین معتقد است با داشتن تجربیات در زمینههای مختلف میتوان استعدادهای واقعی افراد را شکوفا کرد زیرا گسترۀ تجربهها به افراد کمک میکند که نقاط قوت خود را بشناسند و در مسیرهای مختلفی قدم بردارند.
کتاب طرز فکر از کارل دوک تأثیر طرز فکر بر موفقیت و شکوفایی استعدادها را بررسی میکند. او در این کتاب دو نوع طرز فکر ثابت و رشد را معرفی میکند. طرز فرک رشد بر این ایده متمرکز است که استعدادهای ما قابل تغییر و توسعه هستند. با طرز فکر رشد میتوان استعدادهای فردی را بهتر شناخت و به پرورش آنها کمک کرد.
کتاب قدرت سکوت از سوزان کین یکی از کتابهایی است که در چند فصل به موضوع کشف استعداد درونگراها میپردازد. سوزان کین تاکید دارد که باید به استعدادهای افراد درونگرا توجه کرد زیرا استعداد این افراد به شکل مختلفی شکوفا میشود.
دیگه وقتشه کتاب توانمندی های نهان رو بخونم. 🤗
چه عالی.
ممنون میشیم نظرت رو هم در مورد این کتاب باهامون به اشتراک بذاری.
به نظرم کتاب های رابرت گرین همشون باید خونده بشن. عالی👏
درسته. ایشون نویسندۀ توانایی هستن.