منظور از استعداد چیست که عده‌ای آن را دارند و عده‌ای دیگر از داشتن آن محروم هستند. چه چیزی معیار با استعدادی و بی‌استعدادی را است؟ کشف استعداد چگونه است و چه اهمیتی دارد؟ در ادامه این مقاله از وبلاگ نشر نوین به بررسی روش‌های کشف استعدادهای درونی می‌پردازیم. ادامه این مقاله به همه افرادی که می‌خواهند با استعدادهای درونی خود آشنا شوند، توصیه می‌شود.
اینکه بدانید در چه چیزی مهارت دارید به شما کمک می‌کند نقاط قوت و توانایی‌های خود را بشناسید، که این امر به‌ویژه هنگام تصمیم‌گیری دربارۀ مسیر شغلی بسیار مفید است. موفقیت ترکیبی از استعداد، نقاط قوت، تلاش سخت و پشتکار است. برای برخی، موفقیت به معنای کسب درآمد زیاد است، در حالی که برای دیگران، به رضایت از خود یا تاثیری که بر جهان دارند، مربوط می‌شود. شما زمانی احتمال موفقیت بیشتر را دارید که به نسخه‌ای از موفقیت خود دست پیدا کنید و از شغل خود لذت ببرید.
مهارت‌ها و نقاط قوت شما فقط به توانایی‌های فیزیکی مانند نقاشی یا ورزش محدود نمی‌شوند. ممکن است سخنران خوبی باشید، در برقراری ارتباط با دیگران مهارت داشته باشید یا توانایی ذاتی برای ایجاد ارتباطات جدید داشته باشید. شاید حتی فردی با مهارت‌های سازمان‌دهی فوق‌العاده باشید که از ایجاد برنامه‌ها و زمان‌بندی‌ها لذت می‌برد. چنین ویژگی‌هایی در محیط کار ارزشمند هستند و بسیاری از مشاغل از این مهارت‌ها در عملکرد روزانه خود استفاده می‌کنند.
- استعداد چیست؟
- چرا کشف استعداد مهم است؟
- چه راه‌هایی برای کشف استعداد درونی وجود دارد؟
- استعداد شغلی چیست؟
- روش‌های کشف استعداد شغلی
- تفاوت استعداد و توانایی چیست؟
- چگونه توانمندی‌های نهان خود را کشف کنیم؟
- معرفی کتاب برای کشف استعداد
- نکاتی برای موفقیت در کشف استعداد درونی
استعداد چیست؟
طبق تعاریف استعداد (Talent) معمولاً به توانایی ذاتی و فطری فرد اشاره دارد، مانند خوانندگی، نقاشی، طراحی یا توانایی‌های ورزشی. هرچند افراد برای بهبود و تقویت استعدادهای خود باید تلاش کنند، اما این توانایی‌ها معمولاً ارثی و ذاتی هستند، نه اکتسابی. در این راستا، تفاوت استعداد و مهارت در این است که مهارت‌ها از پایه آموخته می‌شوند و افراد می‌توانند با تمرین، تسلط خود را بر آن‌ها افزایش دهند.
با این حال، بیشتر وظایف و مسئولیت‌های شغلی نیازمند مهارت‌های اکتسابی هستند، نه استعدادهای غریزی—اگرچه داشتن استعداد می‌تواند یک کارمند یا متقاضی شغل را متمایز کند. همچنین، در حوزه منابع انسانی، اصطلاح «استعداد» معمولاً برای اشاره به گروهی از نیروهای بالقوه یا کارمندان فعلی در یک سازمان به کار می‌رود.
استعداد از نظر علمی، به میزان پیشرفت نسبی یک شخص در یک موضوعی خاص گفته می‌شود. به عبارتی منظور از استعداد، پتانسیل یادگیری و درک یک موضوع مشخص است. از لحاظ روانشناسی استعداد انواع مختلفی دارد که عبارت اند از: استعدادهای خاص، که مربوط به یک سری موقعیت‌های به خصوص در زندگی هستند. مثل استعداد نقاشی یا استعداد موسیقی و استعدادهای عمومی که در موقعیت‌های مختلف خود را نشان می‌دهند، مثل استعداد سخنرانی.
در یک دسته‌بندی دیگر نیز می‌توان استعداد را به سه دسته تقسیم کرد:
- استعدادهای حسی شامل حواس پنجگانه که در شرایط مختلف دقت و تمایز آن حس بیشتر از سایر حواس می‌شود. مثلا برخی افراد تیزبین هستند.
- استعدادهای حرکتی که مربوط به واکنش و سرعت افراد در پاسخ به محرک‌های مختلف است.
- استعداد ذهنی که در ارتباط با مهارت تفکر خلاق، تفکر نقادانه و حل مسائل شناختی است.
چرا کشف استعداد مهم است؟
کشف استعداد به دلایل زیر اهمیت دارد:
- کشف استعدادها باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های شما می‌شود.
- با شناخت استعدادهای خود می‌توانید مسیر خود را بهتر پیدا کنید.
- کشف استعداد در پیدا کردن شغل مورد علاقه‌تان کمک می‌کند.
- کشف استعدادها باعث افزایش بهره‌وری و عملکرد شما می‌شود.
- اینکه بدانید در چه کاری استعداد دارید، شما را از دیگران متمایز می‌کند.
- شناخت استعدادها باعث افزایش اعتماد به نفس شما می‌شود.
- با این کار احساس رضایتمندی و کامیابی بیشتری در زندگی خواهید داشت و ممکن است معنای زندگی خود را دریابید.
- شناخت استعداد حس اثربخشی و مفید بودن به شما می‌دهد.
- با شناخت استعدادهایتان حقوق و وضعیت اجتماعی شما را بهبود می‌بخشد.
چه راه‌هایی برای کشف استعداد درونی وجود دارد؟
برای کشف استعدادهای درونی می‌توانید راهکارهای زیر کمک گرفت:
- مهارت‌ها و علاقه‌مندی‌های خود را بشناسید.
- از شکست و اشتباه نترسید.
- در دوره‌های آنلاین و کارگاه‌های مختلف شرکت کنید و با دیگران تعامل و همکاری داشته باشید.
- کتاب‌های مربوط به این موضوع را مطالعه کنید. (در ادامه چند کتاب برای کشف استعداد به شما معرفی می‌کنیم)
- هر پیروزی کوچک و بزرگی را ارزشمند بشمارید و آن را جشن بگیرید.
- کنجکاو باشید و از تجربه‌کردن راه‌های مختلف نترسید.
- از دیگران برای شناخت استعدادهایتان کمک بگیرید.
- از تست‌های روان‌شناختی کمک بگیرید.
- به توانمندی‌های خود شک نکنید.
استعداد شغلی چیست؟
استعداد شغلی یعنی مهارتی که در آن خوب هستید و با استفاده از همان مهارت مشغول به کار هستید. برای مثال اگر کیک و شیرینی‌های خوبی می‌پزید و از این کار لذت می‌برید، در همین حرفه فعالیت کنید نه اینکه کارمند بانک یا حسابدار باشید. این یعنی شما یک سری ویژگی‌ها و مهارت‌هایی دارید که برای فعالیت در یک حرفه خاص، بهتر از دیگران هستید.
یکی از عمده دلایل نارضایتی شغلی و کاهش بهره‌وری کارمندان در بخش‌های مختل و دچار شدن به فرسودگی شغلی، بی‌توجهی به استعدادهای شغلی آن‌ها است. شاید به همین دلیل است که بسیاری از افراد به این سوال که «آیا شغل خودشان را به دیگران توصیه می‌کنند؟» پاسخ منفی می‌دهند. این در حالی است که اگر فردی در شغلی که در آن استعداد دارد فعالیت کند، با وجود تمام سختی‌های مسیر، از شغل و حرفه خود راضی خواهد بود.
وب‌سایت indeed در مورد کشف استعدادهای درونی چنین می‌گوید:
وقتی بتوانید از استعدادهای خود در انجام وظایف روزانه استفاده کنید، موفقیت و حفظ انگیزه برایتان آسان‌تر خواهد شد.
روش‌های کشف استعداد شغلی
کشف استعداد شغلی، اگر چه سخت است اما غیرممکن نیست و نیاز به کمی صبوری و تحمل دارد. شاید در ابتدا برای پیدا کردن استعداد شغلی خود، با هزاران شغل مختلف آشنا شده و در انتخاب اینکه در کدام یک از آن‌ها استعداد دارید، سردرگم شوید اما بالاخره می‌توانید بهترین و مناسب‌ترین شغل را با توجه به ویژگی‌ها و استعداد شغلی خود پیدا کنید. اگر به دنبال کشف استعداد شغلی خود هستید، روش‌های زیر به شما در این راه کمک خواهند کرد:
- تجربه کسب کنید
- تجربه‌های قبلی خود را بررسی کنید.
- از مشاوره شغلی کمک بگیرید.
- در تست‌های شغلی شرکت کنید.
- مهارت‌ها و علاقه‌مندی‌های خود را کشف کنید و بشناسید.
- در مورد شغل‌هایی که به آن‌ها علاقه دارید، تحقیق کنید.
- تجربیات و سوابق دیگران در مشاغل مختلف را بررسی کنید.
- نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید.
- با دیگران گفتگو کنید و از آن‌ها کمک بگیرید.
- خود را باور داشته باشید.
- از والدین خود در مورد علایقتان در کودکی بپرسید.
تفاوت استعداد و توانایی چیست؟
استعداد یا توانمندی؟ استعداد از منظر روانشناسی، ظرفیت افراد برای انجام یک فعالیت خاص است. در واقع استعداد یعنی شما نه در همین لحظه، اما با مرور و تکرار در آینده می‌توانید یک کار مشخص را انجام دهید. پس استعداد، یک وضعیت بالقوه است.
زمانی که استعداد خود را به کار بگیرید و در راستای آن اقدامی کنید، یعنی آن را از وضعیت بالقوه به بالفعل تبدیل کنید، برای انجام آن کار توانمند شده اید. هر یک ما از هزاران استعداد شکوفاشده و نهان داریم که حتی گاهی تا آخر عمر متوجه آن‌ها نخواهیم شد. اگر برای پرورش این استعدادها وقت بگذاریم، در آن‌ها توانمند نیز خواهیم شد.
البته همیشه توانمندی به معنی داشتن استعداد نیست. برای مثال فردی که در نقاشی و کارهای هنری سطح متوسطی دارد، می‌تواند با تلاش و کوشش زیاد به سطح مطلوب و توانمندی در این زمینه‌ها برسد. اما فردی که در زمینه نقاشی استعداد دارد، در زمان کمتر و با صرف انرژی کمتری در نقاشی توانمند شده و به سطح عالی می‌رسد.
چگونه توانمندی‌های نهان خود را کشف کنیم؟
هر انسان هزاران مادۀ ژنتیکی خاص در درون خود دارد و همین منحصر به فرد بودن ژنتیک، باعث تفاوت در توانمندی‌ها و استعدادهای افراد مختلف شده است. بنابراین هیچ انسانی بی‌استعدادی وجود ندارد و همه افراد به نوبه خود، با استعداد هستند و فقط به راهنمای کشف استعداد نیاز دارند. آن‌ها در کنار استعداد‌هایی کنونی خود، یک سری توانمندی های نهان هم دارند که تشخیص آن‌ها کاری دشوار و سخت است. بسیاری از افراد به دلیل افتادن در سیر روزمره زندگی و کار کردن در محیط‌هایی نه چندان دلخواه، از توانمندی‌های نهان خود دور می‌شوند و فقط عده کمی از افراد فرصت شناخت و پرورش این توانمندی‌ها را پیدا می‌کنند.
هیچ گاه برای کشف توانمندی های نهان دیر نیست. اگر وقت شرکت در جلسات مختلف استعدادیابی را ندارید یا نمی‌توانید از مربی توسعه فردی کمک بگیرید، می‌توانید با مطالعه کتاب توانمندی های نهان اثر آدام گرانت، تا حدودی با دیگر ابعاد و استعدادهای خود آشنا شوید. در این کتاب، راهکارهای زیر برای کشف استعدادهای درونی و نهان افراد مختلف ارائه شده است:
- برای کشف استعدادهای درونی، باید به استقبال سختی‌ها رفت و با رنج‌ها روبرو شد.
- از قرارگرفتن در مسیرهای اشتباه و کسب تجربه نترسید.
- روش یادگیری و آموزش مختص خود را پیدا کنید که در عین راحتی، باعث پیشرفت شما شود. به دنبال کسب اطلاعات از روش‌های مختلف باشید.
- دنبال شرایط ایده‌آل و بدون نقص برای شروع نباشید.
- داور کار و زندگی خود باشید، نه دیگران.
- به جای کمال گرایی، به دنبال پیشرفت با وجود تمام نقص و کاستی‌ها باشید.
- از شروع دوباره نترسید.
- منفی‌بافی را کنار بگذارید و در مسیر کشف استعدادهای نهان خود با انگیزه باشید.
معرفی کتاب برای کشف استعداد
علاوه بر کتاب توانمندی‌های نهان از آدام گرانت، کتاب‌های دیگری در این زمینه توسط نشر نوین منتشر شده است. کتاب چیرگی از رابرت گرین یکی از این کتاب‌ها است. رابرت گرین در این کتاب توضیح می‌دهد که چطور می‌توان در یک حوزه به تسلط رسید. او معتقد است برای تسلط بر یک حوزه علاوه بر تشخیص و پرورش استعداد باید تلاش و تمرین مداوم داشت. در این کتاب با مطالعۀ داستان‌های موفقیت افراد بزرگ تاریخ متوجه خواهید شد که چطور می‌توان با کشف استعدادها و تمرکز بر آن به چیرگی و تسلط دست یافت.
کتاب گستره از دیوید اپستین یکی دیگر از کتاب‌هایی است که به شما برای کشف استعداد کمک می‌کند. این کتاب می‌گوید افرادی که در حوزه‌های مختلف مهارت‌های مختالفی کسب می‌کنند نسبت به افرادی که فقط در یک حوزۀ خاص کسب مهارت می‌کنند، به موفقیت بیشتری می‌رسند. اپستین معتقد است با داشتن تجربیات در زمینه‌های مختلف می‌توان استعدادهای واقعی افراد را شکوفا کرد زیرا گسترۀ تجربه‌ها به افراد کمک می‌کند که نقاط قوت خود را بشناسند و در مسیرهای مختلفی قدم بردارند.
کتاب طرز فکر از کارل دوک تأثیر طرز فکر بر موفقیت و شکوفایی استعدادها را بررسی می‌کند. او در این کتاب دو نوع طرز فکر ثابت و رشد را معرفی می‌کند. طرز فرک رشد بر این ایده متمرکز است که استعدادهای ما قابل تغییر و توسعه هستند. با طرز فکر رشد می‌توان استعدادهای فردی را بهتر شناخت و به پرورش آن‌ها کمک کرد.
کتاب قدرت سکوت از سوزان کین یکی از کتاب‌هایی است که در چند فصل به موضوع کشف استعداد درونگراها می‌پردازد. سوزان کین تاکید دارد که باید به استعدادهای افراد درونگرا توجه کرد زیرا استعداد این افراد به شکل مختلفی شکوفا می‌شود.
نکاتی برای موفقیت در کشف استعداد درونی
برای اینکه در فرایند کشف استعداد درونی خود موفق باشید باید به نکاتی توجه کنید. با استفاده از راهکارهای زیر، می‌توانید به درک بهتری از مهارت‌ها و توانایی‌های خود برسید و از آن‌ها برای رشد فردی و حرفه‌ای خود بهره ببرید.
- عجله نکنید: فرایند شناسایی نقاط قوت، زمان‌بر است. به خودتان فرصت دهید و با آرامش این مسیر را طی کنید.
- به خودتان فشار نیاورید: اگر یادگیری یک مهارت جدید برای شما استرس‌زا است، ممکن است مناسب شما نباشد. در این صورت، مدتی آن را کنار بگذارید و بعداً دوباره امتحان کنید.
- احساس تعهد نکنید: کشف یک استعداد جدید به این معنا نیست که حتماً باید آن را به حرفه خود تبدیل کنید. از آن لذت ببرید و تنها در صورت علاقه واقعی آن را دنبال کنید.
- از منطقه امن خود خارج شوید: گاهی قرار گرفتن در محیط‌های جدید می‌تواند استعدادهای پنهان شما را آشکار کند. مثلاً یادگیری یک زبان جدید هنگام سفر به کشور خارجی.
- ادامه دهید تا موفق شوید: پشتکار یکی از مهم‌ترین عوامل در کشف استعدادها است. مهارتی را که به آن علاقه دارید، تا رسیدن به موفقیت دنبال کنید.
- بر ترس‌های خود غلبه کنید: ممکن است به برخی فعالیت‌ها علاقه داشته باشید اما از امتحان کردن آن‌ها بترسید. بر این ترس‌ها غلبه کنید تا تجربه‌های جدیدی کسب کرده و استعدادهای پنهان خود را کشف کنید.
دیگه وقتشه کتاب توانمندی های نهان رو بخونم. 🤗
چه عالی.
ممنون می‌شیم نظرت رو هم در مورد این کتاب باهامون به اشتراک بذاری.
به نظرم کتاب های رابرت گرین همشون باید خونده بشن. عالی👏
درسته. ایشون نویسندۀ توانایی هستن.