به نظر شما چه تفکر و چه باوری یا حتی چه چیزی در این جهان وجود دارد که کاملا ثابت باشد و با گذر زمان دچار تغییر نشود؟ آیا اصلا چنین چیزی وجود دارد؟ تغییر عضو جدانشدنی طبیعت است و همه موجودات در زندگی خود با تغییر روبرو هستند. در واقع پذیرش تغییرات و سازگاری با آنها، شرط بقای این موجودات است. در طول تاریخ گونههایی موفق بودند و توانستند نسل خود را ادامه دهند که خود را با شرایط جدید وفق داده و انعطاف پذیری داشتهاند.
درست مانند جوانۀ تازۀ درختی که خود را با زحمت زیادی از دل سنگهای کوه بیرون میکشد تا نور آفتاب را ببیند، ما هم باید در مواجهه با چالشهای زندگی انعطاف به خرج دهیم تا روزهای خوب و موفقیت را تجربه کنیم. گاهی باید در مقابل ناگواریهای زندگی سر خم کرد و این حقیقت دوست نداشتنی را پذیرفت تا بتوان به زندگی ادامه داد. انعطاف پذیری مهارت بسیار مهمی است که برای رسیدن به موفقیت به آن نیاز دارید. در ادامه در مورد انعطاف پذیری و ویژگیهای افراد انعطاف پذیر بیشتر توضیح میدهیم.
انعطاف پذیری یعنی چه؟
انعطاف پذیری در واقع، به مهارت ذهنی و شناختی افراد در انتقال بین موضوعات مختلف گفته میشود. برای مثال تصور کنید در حال انجام کارهای خانه هستید یا با کامپیوتر کار میکنید و در این حین تلفنتان زنگ میخورد. اگر بتوانید در هنگام انجام کار، تلفن خود را هم پاسخ دهید در واقع شما یک فرد انعطاف پذیر هستید که میتوانید به طور همزمان، روی دو یا چند موضوع مختلف تمرکز کنید.
انعطاف پذیری در زندگی هم در واقع یک مهارت ذهنی است که به شما کمک میکند تا عملکرد خود را مطابق با مشکلات و حوادث ناگوار و غیرقابل پیشبینی زندگی تغییر دهید. انعطاف پذیری در زندگی به شما کمک میکند تا انرژی خود را صرف امور بیهوده و ناکارآمد نکرده و با یافتن الگوهای جدید، با چالشهای زندگی مقابله کنید.
اهمیت انعطاف پذیری در زندگی
انعطاف پذیری، یعنی سازگاری با شرایط مختلف زندگی. بنابراین فردی که انعطاف پذیری دارد، راحتتر از دیگران با چالشهای زندگی کنار میآید و برای رفع آنها تلاش میکند. اما اگر در زندگی انعطاف پذیر نباشید، ممکن است در بحرانهای مختلف زندگی فروپاشی روانی را تجربه کرده و شرایط بدی را تجربه کنید. انعطاف پذیری در جوانب مختلف فردی، اجتماعی و کاری اهمیت زیادی دارد و منجر به عملکرد موثر در شرایط مختلف میشود. انعطاف پذیری به شما این امکان را میدهد تا تحت هر شرایطی، روی اهدافتان تمرکز کرده و انرژی خود را برای رسیدن به آنها صرف کنید.
وبسایت verywellmind در مورد اهمیت انعطافپذیری ذهنی میگوید:
“انعطافپذیری ذهنی به شما این توانایی را میدهد که در مواجهه با چالشها، راهحلهای جدیدی پیدا کنید و از الگوهای قدیمی فاصله بگیرید. این ویژگی نهتنها به شما کمک میکند تا با تغییرات کنار بیایید، بلکه باعث میشود در زندگی شخصی و حرفهای خود موفقتر عمل کنید.”
مشخصات افرادی که انعطافپذیر هستند؟
افراد انعطاف پذیر نه تنها در زندگی شخصی خود عملکرد بهتری دارند، احتمال موفقیتهای کاری آنان نیز بیشتر است. این افراد معمولا ویژگیهای زیر را دارند:
- از تغییر نمیترسند و حتی از آن استقبال میکنند.
- ریسک پذیر هستند و آماده پذیرش شرایط جدید هستند.
- ارتباطات کلامی و غیرکلامی قویای دارند.
- در هنگام بروز مشکلات، به دنبال راههای خلاقانه و جدید هستند.
- در شرایط سخت ناامید نمیشوند و از تلاش برای مبارزه با مشکلات و سختیهای زندگی دست نمیکشند.
- اشتیاق زیادی برای کسب تجربههای جدید دارند.
- به آسانی میتوانند با شرایط جدید خود را وفق دهند.
- بسیار مسئولیتپذیر هستند و مراقب رفتار خود در مقابل افکار و احساسات دیگران هستند.
- در روابط دوستانه و عاطفی، نیازهای خودشان را در اولویت قرار میدهند.
- به خوبی میتوانند با چالشهای غیرمنتظره و جدید کنار بیایند.
- روی عادتهای قدیمی خود پافشاری نمیکنند.
چگونه در رفتار انعطاف داشته باشیم؟
همانطور که گفتیم انعطاف پذیری، مهارت مهمی است که تاب آوری شما را بالا برده و به شما کمک میکند تا حتی در سختترین شرایط هم تجارب جدیدی کسب کرده و در مسیر موفقیت قرار بگیرید. اگر میخواهید در رفتارتان انعطاف داشته باشید، راهکارهای زیر به شما کمک خواهند کرد:
- تنها روی یک گزینه تمرکز نکنید، به یاد داشته باشید در هر شرایطی گزینههای مختلفی وجود دارد که باید آنها را با هم مقایسه کرده و بهترینشان را انتخاب کنید.
- از ملاقات و ارتباط با افراد جدید استقبال کنید. دوستان و همکاران قدیمی، صمیمیت بیشتری دارند اما نباید ارتباطات خود را تنها محدود به آنها کنید.
- برای بهبود زندگی و کار خود، از تغییرات کوچک شروع کنید. تغییر کوچک میتواند جایگزین کردن ورزش با گشت و گذار بیهوده در شبکههای اجتماعی باشد.
- از تجربه کردن نترسید و خودتان را به چالش بکشید. اگر تاکنون شنا نکردهاید، اکنون وقت آن رسیده که در کلاس شنا ثبت نام کنید و یک چالش جدید و مثبت در زندگی خود ایجاد کنید.
- بیشتر کتاب بخوانید و آگاهی خود را با مطالعه کتاب افزایش دهید. خواندن کتاب توسعه فردی به شما در این زمینه کمک میکند.
- از فرصتهای جدید و تازه بدون ترس از باخت و شکست، استقبال کنید.
- هیچ چیز در زندگی ثابت نیست، شما میتوانید با گذشت زمان باورهای قدیمی خود را به چالش کشیده و آنها را بدون ترس از قضاوت دیگران تغییر بدهید.
- شرایط دیگران را درک کنید و سازگاری خود را افزایش دهید.
- فعالیت فیزیکی منظم روزانه داشته باشید.
- اگر احساس میکنید این روشها به شما کمکی نکرده است و هنوز هم انعطاف پذیر نیستید، از یک درمانگر کمک بگیرید.
انعطاف پذیری در کار
به طور قطع میتوان گفت که همه افراد دوست دارند در کار خود پیشرفت کنند و جایگاه بهتری به دست آورند. این پیشرفت شغلی مساوی است با محققشدن اهداف کوچک و بزرگی که در زندگی دارید. این در حالی است که برخی در طول دوره کاری خود، هیچ کاری برای موفقیت انجام نمیدهند و طبق قوانین قدیمی کار خود را ادامه میدهند.
مثال واضح این جمله افرادی هستند که با وجود پیشرفتهای متنوع تکنولوژی، هنوز هم از روشهای قدیمی برای انجام امور خود استفاده میکنند. این افراد در مواجهه با تغییر، بسیار مقاوم هستند و فکر میکنند تغییر میتواند برای آنها مشکلساز شود.
تحقیقات نشان داده است افرادی که در محل کار انعطاف پذیری بیشتری دارند و میتوانند عملکرد خود را در شرایط مختلف تغییر دهند، موفقیت بیشتری در کار کسب میکنند. بنابراین اگر میخواهید در کار خود پیشرفت کنید، باید انعطاف پذیری خود را افزایش دهید. از بهترین راهکارهای تقویت انعطاف پذیری در کار عبارتاند از:
- کاستیها و مشکلات محل کار را بپذیرید و برای رفع آنها تلاش کنید.
- انتقادپذیر باشید اما از انتقادها برداشت شخصی نکنید.
- اگر متوجه نقص در عملکرد کاری خود شدید، آن را بپذیرید.
- ریسکپذیر باشید و از دایره امن خود خارج شوید.
- دیگران را درک کنید، اما زیر بار هر حرفی نروید.
- شرایط جدید را بدون سرزنش کردن خودتان و دیگران بپذیرید.
- مهارت های اجتماعی، مهارت ارتباط کلامی و غیرکلامی خود را تقویت کنید.
- نسبت به مسائل محل کار خوشبین باشید. مسلما هر محیط کاری مشکلاتی دارد، اما نحوه مواجهه با این مشکلات در عملکرد شما تاثیر مهمی دارد. مشکلات را بیش از اندازه بزرگ نکنید و سعی کنید نیمه پر لیوان را ببینید.
معرفی کتاب مرتبط با انعطاف پذیری
یکی از راههایی که به تقویت انعطاف پذیری شما کمک میکند، مطالعه کتابهایی است که در این رابطه نوشته شدهاند. کتابهای زیادی در مورد اهمیت انعطاف پذیری در جوانب مختلف زندگی نوشته شده است، ما در اینجا به معرفی چندتا از معروفترین این کتابها میپردازیم.
دوباره فکر کن
کمتر کسی وجود دارد که طرفدار تغییر باشد، بیشتر انسانها عاشق ثبات در افکار و عقاید خود هستند. اما این چنین چیزی در دنیای امروز که همه چیز به سرعت در حال تغییر است، امکانپذیر نیست. آدام گرانت در کتاب دوباره فکر کن، به تجدیدنظر در مورد باورها و حتی مهارتهای گذشته میپردازد. معتقدبودن بر باورهای قبلی کار سادهای است، اما چه کسی شهامت دوباره فکر کردن و از فراموش کردن تفکرات قبلی را دارد؟ مطالعۀ این کتاب به شما کمک میکند تا نظرات نادرست را رها کرده و به انعطاف پذیری ذهنی برسید.
مدیران بزرگ به دنیا نمیآیند ساخته میشوند
کتاب مدیران بزرگ به دنیا نمی آیند ساخته می شوند، نوشته جولی ژو است که خودش بدون دریافت آموزشهای رسمی، یکی از مدیران قابل اعتماد و مقتدر است. در این کتاب به سوالات شما در مورد چراهای مدیریتی پاسخ داده میشود و به کمک آموزههای آن میتوانید تیم خود را به نتایج عالی برسانید. در این کتاب همچنین شما چند و چون انعطاف پذیری در مدیریت را فرامیگیرید.
آناتومی پیشرفت
اگر نگاهی به دور و بر خود بیندازید، میبینید که کمتر کسی در مورد درهای بسته و چگونگی مواجهه با آنها صحبت کرده است. این در حالی است روزانه روایتهای متعددی در مورد موفقیت میشنویم و عکسهای پرزرق و برق موفقیت دیگران را میبینیم. اما از دیدگاه آدام آلتر نویسنده کتاب آناتومی پیشرفت، رسیدن به اهداف نیازمند ابزارهای هیجانی، عقلانی و رفتاری برای مواجهه با درهای بسته زندگی است. کتاب آناتومی پیشرفت شامل چهار بخش است و در هر بخش یک نبرد متمایز برای مقابله با درهای بسته وجود دارد.
زندگی سخت است
پذیرش واقعیتها درست همانطور که هستند، یکی از شرایط انعطاف پذیری است. این یعنی شما درد، رنج و ناراحتی را همانطور بپذیرید که عشق، دوست داشتن و محبت را پذیرفتهاید. کی رن ستیا در حوزه تدریس و مطالعه فلسفه و اخلاق بیش از 20 سال فعالیت کرده است و در کتاب زندگی سخت است، چگونگی یافتن مسیر زندگی به کمک فلسفه را به مخاطبان نشان میدهد.
جستجوی معنا
سوگ یکی از اتفاقاتی است که خواه و ناخواه، انسان را به انعطاف پذیری نیازمند میکند. کتاب جستجوی معنا نوشته دیوید کسلر بوده و به اهمیت مرحله ششم سوگ یعنی جستجوی معنا میپردازد. زمانی که سوگ تمام قلب فرد را تصرف کرده و به او اجازه انجام کاری را نمیدهد، جستجوی معنا به او کمک میکند تا از مراحل سوگ خارج شده و به رشد خودش ادامه دهد.
ذهن نامحدود
حتما این جمله را زیاد شنیدهاید که میگوید: «تمام محدودیتها از ذهن انسان نشات میگیرد.» این جمله شاید به نظر کلیشه بیاید، اما حقیقتی است که با پذیرفتن آن میتوانید بدون مانع زندگی کرده و پیشرفت کنید. تاکنون چند بار تنها از ترس قضاوت شدن، طرد شدن و … از انجام دادن کار مورد علاقهتان منصرف شدهاید؟ تصور کنید این محدودیت ذهنی وجود نداشت، آن موقع پذیرش این ندانستن و تقلا برای یادگیری بسیار شیرینتر میشد. جو بولر در کتاب ذهن نامحدود با استفاده از تجارب آموزشی و بررسیهای کیفی، اثری ارزشمند خلق کرده است که مسیر یادگیری را برای هر فرد در زمان و شرایطی آسان میکند.